Kırsal kalkınma konusunu değerlendiren Kırklareli Kent Konseyi ve ZMO İl Temsilciliği, düzenlediği seminerde Türkiye kırsalının nereye gittiğini konunun uzmanlarıyla masaya yatırdı. Cumhuriyet’in ilk yıllarında önemli bir oranda olan tarımsal üretimin, günümüzde yüzde 70’lere kadar azalma yaşadığı anlatıldı. Çiftçinin kırsaldan kaçmaya başlayarak, kent yaşamında asgari ücretle çalışmaya razı duruma geldiğinin açıklandığı seminerde Prof. Dr. Bülent Gülçubuk ile Prof. Dr. Okan Gaytancıoğlu çok çarpıcı bilgiler verdi. Seminerden çıkan sonuç, tarımsal üretimin ülke ekonomisinin vazgeçilmez unsurlarından birisi haline gelmesi için gayret edilmesi gerektiği oldu.
Kırklareli Kent Konseyi ve Ziraat Mühendisleri Odası İl Temsilciliği’nin ortaklaşa olarak düzenlediği “Kırsal Kalkınma Arayışları ve Türkiye Kırsalı Nereye Gidiyor” konulu seminer dün saat 13:00’da İl Halk Kütüphanesi’nde gerçekleştirildi. Açılış konuşmasını yapan ZMO İl Temsilcisi Erol Özkan, 1846 yılında başlayan tarımsal eğitim-öğretimin yıldönümünde bu haftayı anlamlandırmak adına böyle bir etkinlik yapıldığını kaydederek; “Biz üreticilerimizle aynı alana hizmet ediyoruz. Kırsalımızın içinde bulunduğu sorunları ele alıp ortak çözüm noktaları bulmak zorundayız” dedi.
Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana tarımsal üretim büyük oranda azaldı
Özkan, konuşmasının devamında bazı kesimler tarafından tarımın artık öneminin yitirildiği ve sanayi toplumu olduğumuz yolunda yorumların yapıldığını söyleyerek; “Tabii ki sanayi toplumu olmak kötü bir şey değil. Ama sanayi toplumu olmak demek, tarımın tamamen sıfırlanması, tarımın gözardı edilmesi anlamına gelmiyor. Cumhuriyetimizin kurulduğu yıllardan bu yana tarımsal üretimimizin GSMH (Gayri Safi Milli Hasıla) içindeki oranı yüzde 65-70 oranında azalma gösterdi. İnsanız, canlıyız, üreteceğiz, yiyeceğiz, karnımızı doyuracağız. Dolayısıyla bunlar da tarımsal büyümeden geçiyor” ifadelerini kullandı.
Çiftçi tarımdan kaçıyor
Özkan, günümüzde tarımın istihdamdaki payının yüzde 45 olduğuna dikkat çekerek, tarımın hala ekonominin önemli unsurlarından birisi anlamına geldiğini anlattı. Genel anlamda bakıldığında artık tarımdan bir kaçış sözkonusu olduğunu söyleyen Erol Özkan, bunun sebeplerini de; “Köylerimiz boşalıyor. Üretici örgütlenmeleri, tam tamamlanamamış. Üreticimiz gelirden alması gereken payı alamamış. Desteklemeler belki de tam adaletli bir dağılımı sağlayamamış. Halbuki tarım 1963’ten bu yana planlı döneme geçtiğinden bu yana baktığımızda nüfus artışından daha hızlı büyüyor. Nüfus bu dönemde yüzde 2,2 büyümüş. Tarımsal büyüme yüzde 3,3. Ama dağılım adaletli değil. Bu da insanlarda bir gelecek endişesi doğurmuş. Yakın çevremizde de gördüğümüz gibi çiftçimiz tarımdan kaçmaya çalışıyor. Kırsal kesim büyümeye rağmen kendi payına düşeni yeterince alamamış” cümleleriyle anlattı.
Özkan’ın sonrasında seminer, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Bülent Gülçubuk’un sunumuyla başladı.
Türkiye’nin bir tarım ülkesi olduğuna vurgu yaparak sözlerine başlayan Gülçubuk, tarım geliştiği için sanayinin geri kaldığını, sanayide geri kalmış olmanın ekonomik anlamda geri kalmak gibi gösterildiğini, ama bunun hiç bir zaman tarımda ileri olduğumuz şeklinde gösterilmediğini kaydetti. Gülçubuk şu konuşmayı yaptı:
Sanayide çalışanı doyuramazsanız, sanayinin de bir anlamı kalmaz
“Kırsal kalkınma çok sık gündemde. Bunun sebeplerine göz atmamız lazım. Popüler bir alan olduğu için mi, kaynak tahsisi var da yararlanmak için mi? Eğer bu ve buna benzer sorulara verilen yanıtlar ‘evet’ ise, kırsalın neden boşaldığını, tarımın neden terkedildiğini sorgulamamız lazım. Türkiye’de her yıl 350 bin kişi aç olarak yatağa giriyor. Tarım ne kadar gerilerse bu rakam artar. Sanayide çalışanı doyuramazsanız, sanayinin de bir anlamı kalmaz.”
Sorunun çözümü için mutlaka yerel düzeyde projeler olması gerektiğinin altını çizen Gülçubuk, çözüm önerilerinden bazılarını, “Kırsal alanda yaşayanların, sürdürülebilir gelir kaynaklarına kavuşturulması, kırsal kalkınma konusunda çalışan sivil toplum kuruluşlarının desteklenmesi” şeklinde sıraladı.
Kırsal, kendini anlatamadığı için yalnız kalıyor
Gülçubuk; “Türkiye’de ne yazık ki kentleşme, kalkınma olarak görülüyor. Üretici sahipsiz kaldı. Köylülük, sanayi önünde bir engel olarak görüldü. Şöyle bir soru işareti oluştu: Acaba biz köylü olduğumuz için mi sanayi toplumu olamadık, sanayi toplumu olamadığımız için mi köylü kaldık” dedi.
Sunumunda grafiklere de yer veren Bülent Gülçubuk, Türkiye kırsalının boşaldığını, yaşlandığını ve artık sadece kadınların üretim yaptığı bir hale dönüştüğünü açıkladı. Kırsalın kendini anlatamadığı için giderek yalnızlaştığını ifade eden Gülçubuk, artık insanların yerinde kalkınma arayışlarına girebilmesi gerektiğini ifade etti.
Seminerin ikinci konuşmacısı da Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Okan Gaytancıoğlu idi. “Varlığımız var ama, yokluk çekiyoruz” diyerek konuşmasına başlayan Gaytancıoğlu, Türkiye’nin aslında 100 milyon nüfusu besleyebilecek kapasitede bir ülke olduğunu söyledi ve şöyle devam etti:
Eskiden tarım ihracatı, ithalattan fazlaydı
“Göç edenler de, göç etmeyip kalanlar da artık mutsuz. 10 yılda buğday üretimi azalmış, nüfus artmış. Demek ki biz üretimde gerilemişiz. Hammaddemizi dışardan ithal ediyor, üretmiyoruz. Üretecek alan mevcut, işleyecek fabrika var ama, hayata geçirecek politika yok. İthalat patlamış durumda. Ama eskiden tarım ihracatı, ithalattan fazlaydı.”
Tarım bütçesi 5,5 milyar dolar, mazottan alınan vergi 6,5 milyar dolar
Devletin destekleme bütçesinin 5 milyar dolar, ama bankalarca verilen kredi bütçesinin 15 milyar dolar olduğunu söyleyen ve durumdaki çelişkiye dikkat çeken Gaytancıoğlu, Türkiye’de tarımın desteklenmediğini, tam aksine vergilendirildiğini anlattı. Sunumlarında fotoğraflı özet anlatımlara yoğunluk veren konuşmacı, çelişkilere ikinci örneği de, “Devletin tarım bütçesi 5,5 milyar dolar, mazottan alınan vergi 6,5 milyar dolar” cümlesiyle verdi.
20 yılda Kırklareli’nden 10 bin kişi Çerkezköy’e göç etti
Okan Gaytancıoğlu da sunumunda, istatistiklere yoğun bir şekilde yer verdi. Verilere göre 1990 ve 2009 yıllları arasında Çerkezköy’ün nüfusunun yüzde 180 arttığını açıklayarak, Kırklareli’nden oraya göç edenlerin rakamını da 10500 olarak belirtti.
Konuşmasının devamında tarımsal desteklemelere daha fazla pay ayrılmasının önemine dikkat çeken Gaytancıoğlu, şu ifadeleri kullandı:
Biz muhakkak üretici bir ülke olmalıyız
“Bu fazla pay verilecek ama, üreticiden bunun karşılığı da tabiiki istenecek. Denetlenecek. Ne yapmış, nerelerde nasıl kullanmış inceleyecek. Ayrıca tarımsal bilgiler çiftçiye ulaştırılacak. Biz muhakkak üretici bir ülke olmalıyız. Mutlaka birleşmek durumundayız.
Hayvancılığa özel önem vermeliyiz. Gelecek nesilleri düşünen bir tarım politikası gerçekleştirmeliyiz. Köylüyü tekrar milletin efendisi yapmalıyız.”
Gaytancıoğlu sunumunu birazda sitem dolu bir anlam içeren “Cumhuriyetimiz çok zor kuruldu. Çok kolay gitmemeli” cümlesiyle bitirdi. Soru-cevap kısmının ardından Prof. Bülent Gülçubuk’a ZMO İl Temsilcisi Erol Özkan tarafından, Prof. Okan Gaytancıoğlu’na da Kent Konseyi Başkanı Nurcan Tezer tarafından plaket takdim edildi.
Kırklareli Üniversitesi (KLÜ) Pınarhisar Meslek Yüksekokulu Turizm ve Otel İşletmeciliği Programı Öğretim görevlisi Ali Çakır'ın derlediği, "Kırklareli Mutfağı" isimli kitap Kırklareli Valiliği tarafından yayımlandı.
